Kỹ thuật chuyển cảnh được biết đến như một công cụ mạnh mẽ để tăng cường câu chuyện và kết nối cảm xúc của khán giả. Trong giới điện ảnh và truyền hình, sự sáng tạo trong chuyển cảnh có thể là yếu tố quyết định giữa một tác phẩm xuất sắc và một tác phẩm bình thường. Vậy chuyển cảnh là gì? Có những kỹ thuật chuyển cảnh cơ bản nào bạn nên nắm rõ?
- Kỹ Thuật Chuyển Cảnh Cơ Bản Nhất
Hiệu ứng chuyển cảnh là gì? Chuyển cảnh tiếng anh là gì?
Hiệu ứng chuyển cảnh (hay còn gọi transition effect) được biết đến như là khoảnh khắc di chuyển từ một cảnh quay này sang cảnh quay khác, từ một tình huống này sang tình huống khác.
Đây có thể coi là một khía cạnh quan trọng trong nghệ thuật dựng phim, giúp các cảnh quay trong phim được ghép nối cách mượt mà và ảo diệu. Mỗi giây trong quá trình quay phim đều là “đốt tiền”. Chính vì thế nên việc lên kịch bản về chuyển cảnh rất quan trọng trong việc tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, khi nói về chuyển cảnh, không hề đơn giản chỉ là di chuyển máy quay từ A đến B mà còn là cách làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn và đẳng cấp.
11 kỹ thuật chuyển cảnh cơ bản dành cho dựng phim
Hard Cut
Còn được gọi là chuyển đổi tiêu chuẩn, kỹ thuật chỉnh sửa này chuyển từ một đoạn video sang đoạn khác, tạo ra sự mượt mà mà không cần sử dụng bất kỳ hiệu ứng chuyển tiếp nào. Biên tập viên thường giữ Hard Cut chủ yếu trong một cảnh vì việc sử dụng để chuyển đổi giữa các cảnh có thể làm cho khán giả cảm thấy đột ngột hình ảnh.
Jump Cut
Là kỹ thuật chỉnh sửa cắt giữa hai cảnh liên tiếp. Trong những cảnh này, vị trí của máy quay không thay đổi (hoặc chỉ thay đổi một lượng nhỏ), nhưng các đối tượng di chuyển tạo ra cảm giác như đang nhảy qua khung hình. Các Jump Cut tạo ra hiệu ứng di chuyển về phía trước theo thời gian.
Match Cut
Là sự chuyển đổi trong đó các yếu tố hình ảnh ở cuối một cảnh khớp cả về hình ảnh lẫn âm thanh với yếu tố ở đầu cảnh tiếp theo.
Split Edits
Là kỹ thuật chỉnh sửa trong đó video và âm thanh chuyển đổi vào các thời điểm khác nhau. Trong Split Edits, âm thanh từ cảnh tiếp theo đến trước hoặc ngược lại. Biên tập viên thường sử dụng kỹ thuật này để ghép cảnh đối thoại và các cảnh phản ứng.
J-cut
Trong J-cut, âm thanh từ cảnh tiếp theo bắt đầu trước khi hình ảnh của cảnh quay xuất hiện, tạo ra sự độc lập giữa âm thanh và hình ảnh. Điều này cho phép người xem nghe những gì đang diễn ra trước khi họ thấy cảnh quay, tạo ra một trải nghiệm đa giác và tăng sự hứng thú trong quá trình xem.
L-cut
Là biến thể của Split Edits, trong trường hợp này, khi chuyển từ cảnh A sang cảnh B, âm thanh từ cảnh A vẫn tiếp tục chơi trong khi hình ảnh chuyển sang cảnh B. Điều này tạo ra sự liên kết giữa hai cảnh, cho phép âm thanh của cảnh A chồng lên đầu của cảnh B. .
Cut-ins
Cut-ins được sử dụng để dẫn sự chú ý của khán giả ra khỏi cảnh chính. Các cảnh ngắn xuất hiện thoáng qua được chèn vào cảnh chính, sau đó chấm dứt để cảnh chính tiếp tục diễn tiến. Điều này tạo nên sự mượt mà và liên tục của cảnh.
Montage
Là kỹ thuật chỉnh sửa kết hợp một loạt các cảnh ngắn hoặc đoạn clip thành một trình tự, thường được đặt nhạc nền. Với Montage, sự trôi qua của thời gian được nhấn mạnh nhằm chuyển tải một thời điểm cụ thể của câu chuyện hoặc tập trung vào những hình ảnh được chồng chéo để mô tả một chuỗi sự kiện bi kịch.
Cross-cut
Còn được gọi là chỉnh sửa song song, kỹ thuật chỉnh sửa này cắt giữa các hành động diễn ra trong hai cảnh đồng thời khi chúng tiến triển. Biên tập viên sử dụng cắt chéo để thiết lập rằng nhiều cảnh đang diễn ra cùng một lúc.
Cutaway
Một đoạn quay khác được chèn vào cảnh cắt liền hiện tại, đôi khi quay lại cảnh gốc sau đó. Các đoạn quay ngắn cho phép người xem nhìn thấy điều gì đang diễn ra bên ngoài cảnh hiện tại, mang lại cái nhìn khác hoặc bối cảnh mới hoặc tạo ra một khoảnh khắc giải trí.
Smash Cut
Kỹ thuật chuyển cảnh đột ngột từ một cảnh sang cảnh khác. Smash Cut xảy ra vào một thời điểm bất ngờ, đôi khi ngay cả khi lời thoại của nhân vật đang diễn ra. Đây là lựa chọn hoàn hảo để tạo ra sự tương phản về tâm trạng giữa hai cảnh, kết thúc một cảnh một cách bí ẩn, hoặc tạo ra trớ trêu hài hước.
Tham khảo thêm: Kỹ thuật chuyển cảnh phim
Hiệu ứng chuyển cảnh trong Premiere Pro
Để tạo sự thuận tiện cho người dùng, Premiere đã tích hợp công cụ Effect giúp tạo ra sự chuyển đổi linh hoạt giữa các khung hình. Effect cho phép bạn thêm vào những hiệu ứng chuyển cảnh thông qua công cụ Video Transition như: D Motion, Dissolve, Immersive Video, Iris, Page Peel, Zoom,…
Thêm hiệu ứng chuyển cảnh có sẵn
- Bước 1: Mở Premiere và chọn File Video cần thêm hiệu ứng vào timeline trong mục Project.
- Bước 2: Mở mục Project and Media, chọn Effects, sau đó mở mục Video Transition để chọn hiệu ứng cần sử dụng.
- Bước 3: Kéo thả hiệu ứng chuyển cảnh giữa hai đoạn video cần chuyển đổi.
- Bước 4: Xem lại và điều chỉnh hiệu ứng cho phù hợp.
Thêm hiệu ứng chuyển cảnh không có sẵn
- Mở mục Effects, chọn Presets, và nhấp vào Import Presets sau đó chọn hiệu ứng mong muốn và import vào Premiere.
Những lưu ý quan trọng khi chuyển cảnh
Khi chuyển cảnh, từ một tình huống này sang một tình huống khác, có một số lưu ý quan trọng mà bạn cần xem xét để đảm bảo sự chuyển đổi diễn ra mượt mà và hiệu quả.
Không lạm dụng
Một tác phẩm không sử dụng hiệu ứng chuyển cảnh có thể trở nên nhàm chán, nhưng lạm dụng chúng có thể làm mất tính chuyên nghiệp và phân tán sự tập trung của người xem. Một số tác phẩm sử dụng hiệu ứng một cách quá đà còn gây cảm giác khó chịu, phản cảm. Chính vì thế, hãy cân nhắc chỉ sử dụng một số hiệu ứng cần thiết để tạo điểm nhấn mà không làm mất đi sự tập trung.
Đảm bảo tính nhất quán
Việc thêm hiệu ứng chuyển cảnh phải dựa trên nguyên tắc và yêu cầu cụ thể để mục đích truyền tải nội dung được thực hiện một cách hiệu quả. Sự nhất quán giữa các hiệu ứng là quan trọng để duy trì nhịp độ và kết nối chặt chẽ trong đoạn phim. Ví dụ, nếu bạn sử dụng hiệu ứng zoom-in ở một đoạn video, tiếp theo hãy sử dụng zoom-out để giữ cho video có tính nhất quán và tránh cảm giác không ổn định.
Sự tự nhiên
Khi chuyển cảnh, hãy đảm bảo rằng quá trình diễn ra một cách tự nhiên và logic, tránh tình trạng hiệu ứng quá đột ngột hay không có liên quan sẽ tạo cảm giác khiên cưỡng cho người xem.
Ví dụ như trong bộ phim Forrest Gump, đạo diễn Robert Zemeckis sử dụng chuyển cảnh tự nhiên khi Forrest đang nói về cuộc phiêu lưu chạy bộ xuyên nước Việt Nam. Trong cảnh này, chúng ta thấy Forrest chạy qua các địa hình và thời kỳ khác nhau, từ cánh đồng mặt trời chiều đến bãi biển nổi tiếng và rừng già. Chuyển cảnh được thực hiện một cách mượt mà và nhấn mạnh sự liên kết giữa các khung hình.
Phản ánh ngữ cảnh của câu chuyện
Hiệu ứng chuyển cảnh cần phản ánh ngữ cảnh và tâm trạng của câu chuyện. Chúng có thể được sử dụng để tăng cường cảm xúc, làm nổi bật chi tiết quan trọng, hoặc chuyển đổi giữa các phần khác nhau của câu chuyện. Ví dụ như trong bộ phim The Shawshank Redemption, đạo diễn Frank Darabont sử dụng hiệu ứng chuyển cảnh một cách tinh tế trong cảnh Andy Dufresne, nhân vật chính, lâm vào tình thế khó khăn trong nhà tù Shawshank.
Khi Andy bắt đầu lắp đặt hệ thống loa và phát nhạc qua toàn bộ nhà tù, hiệu ứng chuyển cảnh được sử dụng để chuyển đổi giữa những khung cảnh khác nhau trong nhà tù. Từ những góc nhìn tối tăm và đau buồn, chúng ta chuyển đến những khoảnh khắc tươi sáng và đầy hy vọng. Hiệu ứng này không chỉ tăng cường cảm xúc mà còn làm nổi bật sự kiện quan trọng – sự thay đổi đối với cuộc sống trong nhà tù.
Âm thanh sáng tạo
Sử dụng âm thanh cùng với hiệu ứng chuyển cảnh để tạo ra trải nghiệm đa giác. Âm thanh có thể đồng bộ hoặc tương phản với hiệu ứng, tạo ra một trải nghiệm hấp dẫn và độc đáo cho người xem. Ví dụ như khi chuyển cảnh từ một bối cảnh yên tĩnh sang một bối cảnh sôi động, sử dụng âm thanh tăng cường để tạo cảm giác chuyển động và hứng khởi cho người xem.
Sử dụng chuyển cảnh như một công cụ kể chuyện
Chuyển cảnh không chỉ là để thêm vào không gian hoặc làm nổi bật hiệu ứng đẹp mắt, mà còn là một công cụ kể chuyện. Hãy sử dụng chúng để xây dựng nội dung, lồng ghép mỗi hiệu ứng vào từng cảnh quay thích hợp, tạo ra một câu chuyện mạch lạc và thú vị cho người xem.
Tham khảo thêm: Học Đạo Diễn Ở Đâu? Lựa Chọn Hiệu Quả Với Chi Phí Tốt Nhất
Những kỹ thuật chuyển cảnh cơ bản trên đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những tác phẩm ấn tượng và ghi điểm trong tâm trí khán giả. Hiểu rõ và linh hoạt áp dụng các kỹ thuật này không chỉ là một nhiệm vụ của các nhà làm phim chuyên nghiệp mà còn là khía cạnh quan trọng đối với những người muốn thể hiện sự sáng tạo trong nghệ thuật dựng phim. Tham khảo các thông tin liên quan tại filmmaking.vn!
