Phim độc lập là một thuật ngữ trong ngành điện ảnh để chỉ những bộ phim được sản xuất bởi các nhà làm phim tự do, không phụ thuộc vào các hãng phim lớn hay các nhà đầu tư truyền thống. Trong bối cảnh ngành công nghiệp điện ảnh ngày càng phát triển, phim độc lập đã trở thành một phong trào đáng chú ý tại Việt Nam. Điều này không chỉ là một sự chuyển đổi trong cách sản xuất nghệ thuật, mà còn là một biểu tượng của sự sáng tạo và tự do trong nghệ thuật điện ảnh. Vậy phim độc lập là gì? Liệu phim độc lập có “đất” phát triển ở Việt Nam hay không?
Phim độc lập là gì?
Phim độc lập được coi là nơi để khám phá những câu chuyện mới, lĩnh vực cho sự tự do và đổi mới nghệ thuật, nơi mà cái mới, độc đáo và táo bạo được đánh giá và tôn vinh. Vậy bạn biết gì về phim độc lập? Phim độc lập là gì?
Phim độc lập (hay còn được gọi independent film) là một thể loại phim được sản xuất và phân phối ngoài hệ thống của các hãng phim lớn, thay vào đó là do các tổ chức giải trí độc lập đảm nhiệm.
Điểm độc đáo của phim độc lập thường xuất phát từ nội dung và phong cách riêng biệt, thể hiện tầm nhìn nghệ thuật cá nhân của những người làm phim mà không bị can thiệp với các vấn đề thương mại khác.
Trong thế giới đa dạng của phim độc lập, đôi khi sự khác biệt không chỉ xuất phát từ câu chuyện mà còn từ cách diễn đạt nghệ thuật. Bạn có thể tìm thấy sự thăng trầm của cuộc sống được thể hiện một cách chân thực. Câu chuyện của nhân vật thì thường được khắc họa một cách tinh tế, giúp khán giả tận hưởng những trải nghiệm mới lạ và gần gũi. Đặc biệt, phim độc lập thể hiện những điều mà ít những tác phẩm khác dám thể hiện, những vấn đề “nóng” của xã hội, phê phán hay châm biếm,…
Ví dụ, tác phẩm nổi tiếng như “The Blair Witch Project” (1999) của đạo diễn Eduardo Sánchez và Daniel Myrick. Bộ phim này chỉ với kinh phí khoảng 60.000 USD đã tạo nên một hiện thực giả tưởng kinh dị và chấn động, làm nên tên tuổi trong làng điện ảnh độc lập.
Tham khảo thêm: Chủ Nghĩa Biểu Hiện Đức Trong Nền Điện Ảnh & Góc Nhìn Toàn Diện
Những điều cần cân nhắc trước khi làm một bộ phim độc lập
Khác biệt rõ ràng giữa phim độc lập và phim khác có lẽ nằm ở kinh phí sản xuất. Phim độc lập thường phải vận động với nguồn lực hạn chế, điều này đồng nghĩa với việc những tác phẩm này thường mang đến cái nhìn mới mẻ và sáng tạo với chi phí thấp hơn rất nhiều so với các đối thủ lớn. Đây cũng là thách thức lớn của đội ngũ làm phim độc lập thì họ thường xuyên gặp “khó” về vấn đề kinh phí. Một số điều bạn cần cân nhắc khi làm thể loại phim này là:
- Kịch bản: Dù bạn tự viết câu chuyện hay tìm kiếm một tác phẩm để sản xuất, chất lượng của kịch bản sẽ định hình thành quả của bạn. Tuy phim độc lập không bị kiểm soát quá nhiều đối với nội dung nhưng không có nghĩa là mọi ý tưởng đều thực tế. Tránh những câu chuyện đòi hỏi hiệu ứng đặc biệt lớn hoặc cảnh quay tại các địa điểm xa xôi vì khó thực hiện và đòi hỏi kinh phí lớn.
- Ngân sách sản xuất: Xác định số tiền bạn cần để thực hiện dự án và đảm bảo bạn có kế hoạch để huy động nguồn vốn. Ngoài chi phí sản xuất, hãy tính cả các chi phí phát triển trước sản xuất, bảo hiểm và công đoạn hậu kỳ.
- Diễn viên: Thay vì chi trả số tiền lớn cho cho diễn viên tên tuổi thì bạn có thể tìm kiếm các gương mặt mới và xem xét khả năng diễn xuất của họ. Hãy nhớ rằng đầu tư vào một diễn viên tài năng có thể ấn tượng lớn và nâng cao chất lượng của bộ phim của bạn.
Cách làm phim độc lập
Làm một bộ phim độc lập không chỉ là một thách thức sáng tạo mà còn là hành trình tự tay xây dựng tất cả từ đầu. Nếu bạn không có sự hỗ trợ của các hãng phim lớn thì mọi trách nhiệm và vai trò sẽ đều do bạn và những người đồng hành cùng bạn đảm nhiệm. Vậy bạn cần làm những gì khi làm một bộ phim độc lập?
Tìm kịch bản phù hợp
Mọi bộ phim đều bắt đầu từ một kịch bản. Hãy tự viết hoặc tìm kiếm một kịch bản đảm bảo ý tưởng phù hợp với ngân sách hạn chế của bạn. Tốt nhất là nên chọn thể loại và câu chuyện thú vị nhưng không cần đến những chi phí lớn. Nếu bạn là người viết kịch bản, hãy cân nhắc kỹ về sự độc đáo và khả thi của trong ý tưởng của mình.
Tham khảo thêm: Tổng Hợp Những Phần Mềm Viết Kịch Bản Phổ Biến Cho Biên Kịch
Chuẩn bị ngân sách
Ngân sách đóng vai trò quyết định đối với quy mô bộ phim, dàn diễn viên, thành viên đoàn làm phim, thiết bị, địa điểm và hậu kỳ. Hãy hiểu rõ ngân sách bạn đang có là bao nhiêu và phân bổ nó cho các hạng mục một cách thông minh. Đừng quên dự trữ tài chính để đối mặt với những bất ngờ.
Thuê các thành viên trong đoàn phim
Thông thường, bạn sẽ đóng vai trò là đạo diễn lẫn nhà sản xuất cho phim và bạn còn thiếu khá nhiều mảnh ghép để tạo nên đoàn phim hoàn chỉnh. Hãy tìm kiếm những thành viên cho đoàn làm phim của bạn, nhất là những người đóng vai trò quan trọng như quay phim, hậu kỳ, âm thanh, ánh sáng và thuê họ trước. Tốt nhất là hãy tìm những người có kinh nghiệm để giúp bạn chịu trách nhiệm về các khía cạnh kỹ thuật.
Chuẩn bị, quay phim
Hãy tạo ra một bản kế hoạch sản xuất chi tiết bao gồm danh sách cảnh quay, lịch trình và mọi thông tin quan trọng cho quá trình làm phim. Hãy lựa chọn những diễn viên phù hợp với vai diễn nhưng đáp ứng nguồn ngân sách hạn chế của bạn. Bạn không cần phải thuê diễn viên nổi tiếng vì sẽ tốn rất nhiều chi phí.
Thay vào đó, bạn có thể tìm kiếm những diễn viên diễn tốt và thể hiện xuất sắc vai diễn mà bạn muốn truyền tải. Đặc biệt, hãy chuẩn bị cho mọi tình huống có thể diễn ra. Nên nhớ rằng bạn đóng vai trò quản lý toàn bộ đoàn làm phim cũng như xác định góc quay, cảnh quay, chỉ đạo diễn xuất, chỉ đạo quay phim, chỉ đạo ánh sáng,…
Chú ý khâu hậu kỳ
Hậu kỳ không chỉ là bước cuối cùng mà còn là bước quan trọng để tạo ra một bộ phim chất lượng. Hãy đầu tư vào biên tập và thiết kế âm thanh vì những yếu tố này có thể làm nổi bật sản phẩm của bạn.
Phong trào sản xuất phim độc lập tại các nước
Phong trào sản xuất phim độc lập tại các nước trên thế giới diễn ra một cách mãnh liệt, nhất là trong bối cảnh nền điện ảnh ngày càng phát triển và đa dạng hóa. Các quốc gia khác nhau đã phát triển những phong cách và xu hướng riêng, tạo nên phim độc lập đa dạng và sôi động.
Ở Pháp, ví dụ, phong trào phim độc lập được biểu hiện qua Nouvelle Vague (Bước sóng mới) vào những năm 1950 và 1960. Những đạo diễn như François Truffaut và Jean-Luc Godard đã đem đến một cách làm phim mới, tận dụng các kỹ thuật hiện đại, chủ đề tự do và diễn xuất tự nhiên. Phong trào này đã tạo ra những tác phẩm nổi tiếng như “The 400 Blows” của Truffaut và “Breathless” của Godard.
Ở Hàn Quốc, phong trào phim độc lập nổi lên vào những năm 1990 và 2000, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997. Các đạo diễn như Kim Ki-duk và Bong Joon-ho đã trở thành những biểu tượng của phong trào này, tạo ra những tác phẩm nghệ thuật sâu sắc và phản ánh xã hội đương đại.
Tại Brazil, Cinema Novo (Rung cảm hóa điện ảnh) là một phong trào độc lập nổi tiếng trong thập kỷ 1960. Các đạo diễn như Glauber Rocha đã khám phá các cách làm phim mới, thách thức các quy tắc truyền thống và đề xuất một cách nhìn mới về văn hóa và xã hội.
Một trong những điểm chung của các phong trào này là sự độc lập trong sáng tạo và quan điểm, việc tìm kiếm các cách diễn đạt mới và thách thức các định kiến của ngành công nghiệp điện ảnh truyền thống. Các nhà làm phim độc lập thường tập trung vào việc kể chuyện một cách chân thực, phản ánh thực tế xã hội và thậm chí đưa ra những quan điểm độc lập về nghệ thuật và đời sống.
Những bộ phim độc lập thành công và đáng nhớ nhất
The Blair Witch Project (1999)
The Blair Witch Project (1999) là một bộ phim kinh dị độc lập nổi tiếng và mang tính biểu tượng trong thể loại của mình. Bộ phim bắt đầu với sự xuất hiện của ba nhà làm phim tự do, Heather, Michael và Josh, những người đang nỗ lực thực hiện một bộ phim tài liệu về huyền bí Blair Witch trong khu rừng Black Hills, Maryland. Họ biến mất một cách bí ẩn và chỉ lại đoạn video và âm thanh được tìm thấy sau đó.
Battle of the Sexes (2017)
Battle of the Sexes là một bức tranh kịch tính về sự kiện lịch sử trong thế giới tennis khi nữ tay vợt nổi tiếng Billie Jean King (do Emma Stone thủ vai) đối đầu với tay vợt nam hàng đầu Bobby Riggs (do Steve Carell thủ vai). Trận đấu năm 1973 giữa King và Riggs không chỉ là một cuộc thi thể thao mà còn trở thành một biểu tượng của phong trào nữ quyền và những cuộc đấu tranh xã hội trong thập kỷ 1970.
Carol (2015)
Carol là một câu chuyện lãng mạn giữa Therese Belivet (do Rooney Mara thủ vai), một phụ nữ trẻ làm việc trong một cửa hàng đồ chơi, và Carol Aird (do Cate Blanchett thủ vai), một phụ nữ giàu có và đã kết hôn. Bối cảnh của bộ phim được đặt trong thập kỷ 1950 tại New York, nơi mối quan hệ giữa Therese và Carol không chỉ đối mặt với thách thức của định kiến xã hội mà còn là sự tự chấp nhận và tìm kiếm hạnh phúc cá nhân.
Berlin Syndrome (2017)
Berlin Syndrome là một bộ phim kinh dị tâm lý kể về Claire, một phụ nữ du lịch người Úc, đến thủ đô Berlin để khám phá văn hóa và kiến trúc độc đáo. Tại Berlin, cô gặp và trở nên thân thiết với Andi, một giáo viên dạy nghệ thuật địa phương. Tuy nhiên, sau một đêm tình cờ, Claire phát hiện mình bị giam giữ trong căn hộ của Andi mà không có cách nào trốn thoát.
Xu hướng làm phim độc lập hiện nay ở Việt Nam
Bước vào thế kỷ 21, điện ảnh Việt Nam chứng kiến sự nhen nhúm của xu hướng phim độc lập, một lực lượng mới mang đến sự mới lạ nhưng vẫn gần gũi với khán giả. Một trong những minh chứng rõ nét nhất là bộ phim “Đêm Tối Rực Rỡ”, một tác phẩm đã vươn lên với doanh thu ấn tượng 25 tỷ đồng chỉ sau bốn tuần công chiếu. Điều đáng chú ý ở đây là sức hút của phim không chỉ đến từ khía cạnh kinh tế mà còn từ chất lượng nghệ thuật và nội dung sâu sắc.
Tuy nhiên, để tạo ra những tác phẩm độc lập vừa mới lạ vừa gần gũi, không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì đòi hỏi cách tiếp cận độc đáo nhưng vẫn phải giữ được tính gần gũi với đại chúng. Có dấu ấn cá nhân là quan trọng, nhưng nó cũng cần phải được hiểu đúng và đồng cảm từ khán giả.
Thách thức lớn nhất cho phim độc lập tại Việt Nam không chỉ là trong việc tạo ra nội dung độc đáo mà còn là trong việc thu hút đầu tư. Nếu trước đây, nhiều bộ phim độc lập chủ yếu dựa vào nguồn tài trợ từ các quỹ quốc tế, thì hiện nay, cần phải tìm đến nguồn tài trợ trong nước. Để đi xa, điện ảnh Việt Nam cần đầu tư dài hạn và tạo ra những thương hiệu mạnh mẽ. Việc này đòi hỏi sự kết nối giữa các nhà làm phim và các tập đoàn tư nhân lớn trong nước để tạo nên những kiệt tác nghệ thuật có sức ảnh hưởng.
Thông tin trên đã giải đáp cho câu hỏi phim độc lập là gì. Phim độc lập không chỉ là một thể loại phim mà là một trào lưu nghệ thuật, mở ra không gian sáng tạo cho những nhà làm phim đam mê và tìm kiếm sự độc lập nghệ thuật. Tại Việt Nam, xu hướng làm phim độc lập ngày càng trở nên quan trọng và thu hút sự chú ý từ cả khán giả và ngành công nghiệp điện ảnh. Tham khảo thêm thông tin liên quan tại filmmaking.vn!
