Phim sitcom là một thể loại phim truyền hình vô cùng phổ biến và nổi tiếng với khả năng mang đến tiếng cười cho khán giả. Trong bối cảnh thị trường phim ngày càng cạnh tranh, thể loại này đã đem lại không ít cơ hội và thách thức cho các đội ngũ làm phim. Vậy phim Sitcom là gì? Phim Sitcom ở Việt Nam có “đất” phát triển không? Tìm hiểu chi tiết cùng filmmaking.vn!
- Phim Sitcom – Thể loại phim đình đám hiện nay
Phim Sitcom là gì? Các thể loại phim Sitcom
Sitcom là thể loại phim không thể thiếu trong thế giới phim ảnh với một lịch sử lâu đời. Vậy phim Sitcom là gì? Phim Sitcoms (Situation Comedy hay hài kịch tình huống) là một thể loại phim khai thác những tình huống hài hước trong cuộc sống hàng ngày của nhiều nhân vật ở một địa điểm cụ thể, thường là nhà, nơi làm việc hoặc có thể kết hợp cả hai.
Ban đầu, Sitcoms được sản xuất để phát sóng trên phương tiện truyền thanh, nhưng sau đó, với sự phát triển của truyền hình, thể loại này đã chuyển đến màn hình TV và trở thành một trong những loại chương trình truyền hình nổi tiếng nhất.
Ngày nay, có rất nhiều bộ phim Sitcom đình đám trên thế giới được hàng triệu người yêu mến. Ví dụ như phim Sitcom Mỹ: Sex and the City, The Big Bang Theory, How I met your mother, Ugly Betty, Glee, Gossip Girl,… hay những phim Sitcom Hàn Quốc: Gia đình là số 1, Ngôi sao khoai tây, Hậu trường vui nhộn, Gia đình rắc rối, Những bà nội trợ vui nhộn, Gia đình yêu thương,… Những bộ phim Sitcom hài này được phát sóng trên toàn thế giới và mua bản quyền remake ở nhiều quốc gia.
Những tình huống hài hước trong phim sitcom thường phát sinh từ cuộc sống hàng ngày và mối quan hệ xã hội của những nhân vật. Khán giả có thể dễ dàng đồng cảm với các tình huống này, vì chúng thường liên quan đến cuộc sống thường ngày và những vấn đề mà mọi người có thể gặp phải. Điều này làm cho sitcom trở thành một phần quen thuộc và thú vị trong thế giới truyền hình.
Các thể loại phim Sitcom là gì?
Có hai loại phim Sitcom chính là phim nhiều camera và phim một camera:
- Phim Sitcom Nhiều Camera (multi-camera): Quay trên trường quay cố định, sử dụng bốn camera hoặc nhiều hơn để ghi lại cảnh quay từ các góc độ khác nhau. Hình thức này tạo cảm giác như bạn đang xem một buổi trình diễn trước đám đông. Ví dụ, Fuller House, Cheers, Everybody Loves Raymond, The Big Bang Theory, Seinfeld và How I Met Your Mother.
- Phim Sitcom Một Camera (single-camera): Thường được quay tại địa điểm thực tế bằng một camera duy nhất. Chúng tập trung vào việc thể hiện cuộc sống và tình huống hài hước của các nhân vật một cách tự nhiên hơn, thường với một cốt truyện chặt chẽ. Ví dụ, Tiểu học Abbott, Gia đình hiện đại, Văn phòng, The Simpsons, Bob’s Burgers và Futurama.
Tham khảo thêm: Kịch Bản Phân Cảnh Là Gì? Quy Tắc Tạo Nên Kịch Bản Phân Cảnh Tối Ưu Nhất
Lịch sử phim Sitcom
Phim sitcom phát triển qua nhiều giai đoạn quan trọng. Lần đầu tiên thể loại phim này được biết đến chính là trên sóng phát thanh tại Chicago, Hoa Kỳ năm 1926, lấy cảm hứng từ các tác phẩm truyện tranh với những tình huống gây cười.
Vào năm 1930, chương trình truyền thanh hài kịch tình huống có tên “Amos & Andy” đã trở thành một trong những chương trình ăn khách trên hệ thống phát thanh CBS. Đây được coi là một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của thể loại sitcom.
Sitcom chuyển từ phát thanh sang truyền hình vào tháng 11 năm 1947, khi nó xuất hiện trên hệ thống truyền hình Dumont. Từ đó, sitcom trên truyền hình đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa giải trí của Hoa Kỳ. Dần dần, thể loại phim này du nhập đến nhiều đất nước, trong đó có Việt Nam.
Đặc điểm của phim Sitcom là gì?
Những đặc điểm dưới đây của phim Sitcom tạo nên sự độc đáo và thú vị của thể loại phim này. Nhờ thế, phim Sitcom trở thành một phần quen thuộc và được yêu thích trong vũ trụ phim ảnh.
Số lượng tập phim nhiều
Một đặc điểm đáng chú ý của thể loại phim sitcom hài chính là sự đa dạng về số lượng tập. Sitcom thường có một loạt tập phim với con số có thể lên đến hàng trăm tập. Mỗi tập, hoặc một số tập, tập trung vào một chủ đề cụ thể với những câu chuyện và tình huống hài hước riêng, giúp mang đến sự đa dạng trong nội dung và giải trí.
Thời lượng từng tập phim không quá dài
Độ dài của mỗi tập phim sitcom thường rất ngắn, thường từ 10 đến 15 phút. Mục tiêu chính của sitcom là cung cấp những thông điệp bổ ích qua các tình huống và nội dung hài hước, nhưng không làm quá dài dòng. Điều này giúp khán giả dễ dàng tiêu thụ nội dung mà không cảm thấy mất thời gian.
Chủ yếu được thực hiện tại các trường quay
Sitcom thường được thực hiện tại các trường quay. Chỉ khi cần quay cảnh ngoại trời hoặc ở nơi khác, đoàn làm phim mới di chuyển đến các địa điểm thực tế. Điều này giúp tạo ra không gian ổn định cho các tình huống và diễn viên, và giảm đi sự phiền toái của việc di chuyển địa điểm.
Quay với nhiều góc máy
Đạo diễn thường bố trí nhiều máy quay ở các góc độ khác nhau để quay cùng một tình huống. Điều này giúp tạo ra các góc nhìn đa dạng và tạo sự sống động cho các tình huống hài hước.
Thu âm trực tiếp
Một trong những đặc điểm quan trọng là việc thu âm tiếng của các diễn viên diễn trực tiếp trong khi họ đang thực hiện các cảnh. Không sử dụng kỹ thuật lồng tiếng giúp mang đến sự chân thực và tự nhiên cho tiếng nói và diễn xuất của các diễn viên.
Tiết kiệm chi phí sản xuất
Do thời lượng tập phim ngắn và sự tập trung vào một số cốt truyện cụ thể, phim sitcom thường tiết kiệm chi phí sản xuất so với các thể loại phim khác.
Phân biệt phim Sitcom và chương trình truyền hình thực tế
Điểm giống nhau
Cả hai thể loại đều mở cửa cho nghệ sĩ mới, giúp họ tạo dựng tên tuổi và tăng sự nổi tiếng. Ngoài ra, cả hai cũng thường có sự xuất hiện của những nghệ sĩ nổi tiếng, nhưng thường tham gia với tư cách “cameo” với vai trò nhỏ trong chương trình.
Điểm khác nhau
- Phim sitcom: Hầu hết các nhân vật sử dụng tên thật của diễn viên và nội dung của phim được xây dựng trên kịch bản được viết sẵn bởi đạo diễn hoặc nhóm biên kịch. Các diễn viên thường phải diễn theo kịch bản đã được chuẩn bị và mục tiêu là thể hiện nhân vật, câu chuyện chính xác và hài hước.
- Truyền hình thực tế: Khách mời tham gia đều sử dụng tên thật của họ và chương trình thường không có kịch bản cố định. Các tình huống hầu như là tự phát và không chuẩn bị trước. Dàn khách mời tham gia phải tương tác và ứng biến với những tình huống thực tế diễn ra trong chương trình. Hình thức này thường giản dị và tự nhiên hơn.
Cách viết một bộ phim Sitcom
Chọn thể loại
Xem các loại chương trình truyền hình khác nhau và chọn thể loại mà bạn cảm thấy hấp dẫn. Hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Bạn muốn viết thể loại sitcom nào? Phim về môi trường làm việc, gia đình hoặc một mối quan hệ?
- Bạn muốn viết phim Sitcom dùng nhiều máy quay (multi-camera) hay một máy quay (single-camera)?
Xem chương trình và đọc các thể loại kịch bản liên quan
Hãy nghiên cứu thể loại mà bạn chọn để hiểu rõ hơn về các mẫu nhân vật, nhịp độ, cấu trúc và tông điệu. Điều này giúp bạn xác định cách triển khai cụ thể cho kịch bản cũng như nhận biết những lối mòn cần tránh. Trong quá trình này, bạn có thể phát triển một cách tiếp cận tươi mới để làm cho kịch bản nổi bật hơn so với đối thủ.
Phát triển nhân vật
Dành thời gian để phát triển nhân vật của bạn, bao gồm tên nhân vật, mô tả, lý lịch, hành vi và cách họ tương tác với nhau. Hãy xem xét việc tạo ra một hồ sơ ngắn gọn cho mỗi nhân vật (hoặc một bản tiểu sử chi tiết) mà bạn có thể tham khảo trong suốt quá trình viết.
Tổ chức kịch bản cho tập phim đầu tiên
Hãy bắt đầu mọi thứ bằng một câu chuyện ngắn sau đó viết một tóm tắt. Khi bạn đã hiểu rõ kết cấu câu chuyện, hãy tạo một kịch bản tổng quan xác định các sự kiện xảy ra trong từng cảnh quay. Hãy nhớ rằng đây là tập đầu tiên, bạn cần giới thiệu nhân vật và lý lịch của họ cùng cốt truyện chính.
Viết bản thảo đầu tiên
Cách tiện lợi nhất để viết một kịch bản sitcom là sử dụng mẫu trong phần mềm viết kịch bản như Final Draft, Scribler, Fade In hoặc Celtx.
- Kịch bản sitcom dùng một máy quay (single-camera) thường là từ hai mươi tám đến ba mươi trang với dạng dòng đơn.
- Kịch bản máy quay nhiều (multi-camera) thì cách dòng và thường là bốn mươi tám đến năm mươi trang.
- Các tập đầu tiên của phim hài thường dài hơn các tập sau vì bạn phải giới thiệu nhân vật và bối cảnh cũng như đặt nền cho câu chuyện.
- Hãy cố gắng viết câu chuyện chặt chẽ nhất có thể và tránh tập trung quá nhiều vào số trang.
Phim Sitcom Việt và tương lai tại thị trường phim Việt Nam
Phim Sitcom xuất hiện tại Việt Nam từ khá lâu, nhưng chỉ trong vài năm gần đây thể loại này mới nổi lên và phát triển mạnh mẽ. Những bộ phim Việt tiêu biểu trong thể loại này có thể kể đến như: Cô gái xấu xí, những người độc thân vui vẻ, gia đình là số 1, camera công sở, những phóng viên vui nhộn, lẵng hoa tình yêu, 5S online,…Điều này xuất phát từ việc cải thiện cơ sở hạ tầng truyền hình, cùng với sự đóng góp quan trọng của internet.
Các bộ phim sitcom được sản xuất sử dụng kỹ thuật quay bằng nhiều máy, thu tiếng trực tiếp tại phim trường và không phân cảnh trước. Nội dung thường độc lập với tình tiết hài hước, dàn diễn viên cố định suốt bộ phim. Những điều này giúp tạo ra những tình huống hài hước tự nhiên và làm cho sitcom trở nên hấp dẫn hơn.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển, việc ngày càng nhiều phim Sitcom phát sóng nhưng chất lượng và sự sáng tạo bị giảm đi khiến người xem dần ngán ngẩm. Đề tài thường xoay quanh công sở, gia đình và hàng xóm, dẫn đến sự lặp lại của các tình huống và ý tưởng. Sự đơn điệu trong bối cảnh, đặc biệt là bối cảnh nội cảnh cũng làm giảm đi sự hấp dẫn của phim.
Như vậy, sự phát triển của thị trường phim sitcom tại Việt Nam có thể thấy rõ. Song để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khán giả và thị hiếu thời đại mới thì việc duy trì và nâng cao chất lượng là điều quan trọng.
Tham khảo thêm: Lý Thuyết Dựng Phim Montage Xô Viết – Một Thời Huy Hoàng Của Điện Ảnh Liên Xô
Như vậy, trên đây là tất tần tật giải đáp cho phim Sitcom là gì và cách tạo nên bộ phim Sitcom chất lượng. Nhìn chung, tương lai của thể loại phim sitcom tại Việt Nam có tiềm năng lớn nhưng chỉ khi được phát triển đúng cách. Để thành công thì phim sitcom cần phát triển sự sáng tạo, đa dạng hóa nội dung, và tập trung vào việc tạo ra các tình huống thú vị và hài hước.
