Kịch bản phân cảnh được xem là “bản đồ chi tiết” của câu chuyện sử dụng để dựng phim. Với công cụ này, những câu chuyện được tăng cường sức mạnh và gây ấn tượng mạnh mẽ đối với khán giả. Vậy kịch bản phân cảnh là gì? Cách trình bày như thế nào là hiệu quả? Filmmaking sẽ cung cấp cho bạn giải đáp cụ thể đi kèm những mẫu kịch bản chuẩn nhất được sử dụng hiện nay.
- Kịch Bản Phân Cảnh Là Gì
Kịch bản phân cảnh là gì?
Kịch bản phân cảnh (storyboarding) là một phương pháp lập kế hoạch xuất phát từ ngành sản xuất phim. Người thực hiện cần giúp đạo diễn và các diễn viên hình dung được những nhân vật, bối cảnh và hành động trong câu chuyện.
Kịch bản phân cảnh không chỉ giúp đạo diễn lên kế hoạch quay từng cảnh một của bộ phim mà còn là công cụ quan trọng cho tiến trình sản xuất. Storyboarding không chỉ là công cụ cho quá trình tiền sản xuất mà còn cho phép các đội ngũ sáng tạo lên kế hoạch một cách chi tiết trước khi bắt đầu quay.
Phân loại kịch bản phân cảnh
- Kịch bản truyền thống: Loại kịch bản này thường đi sâu vào chi tiết, mô tả cảnh quay, đoạn hội thoại, và các yếu tố khác một cách chi tiết.
- Kịch bản chọn màn: Tập trung vào các yếu tố quan trọng nhất như hội thoại chính, hành động cốt lõi, không đi sâu vào mô tả cảnh quay chi tiết.
- Storyboard: Sử dụng hình ảnh và ô vuông để minh họa cảnh quay, nhấn mạnh cấu trúc hình ảnh và vị trí của nhân vật.
- Kịch bản phân cảnh kỹ thuật: Tập trung vào các yếu tố kỹ thuật như ánh sáng, âm thanh, và các chỉ dẫn kỹ thuật khác.
Tại sao nên sử dụng kịch bản phân cảnh?
Kịch bản phân cảnh không chỉ là một công cụ hữu ích trong sản xuất phim mà còn là yếu tố quan trọng trong việc hướng dẫn, định hướng giúp các vị trí trong đoàn phim hiểu rõ về ý đồ trong từng cảnh quay.
Kịch bản phân cảnh là cầu nối giữa ý tưởng và hiện thực. Nó giúp chuyển đổi những ý tưởng từ kịch bản chính thành hình ảnh cụ thể trên màn ảnh. Đạo diễn sử dụng kịch bản phân cảnh để lên kế hoạch, hướng dẫn diễn viên, và định rõ cấu trúc của mỗi cảnh, giúp quá trình quay phim diễn ra suôn sẻ và chính xác.
Mối quan hệ của kịch bản phân cảnh và quay phim cũng cực kỳ khăng khít. Đối với quay phim, kịch bản phân cảnh là bản vẽ trực quan của cảnh quay, giúp đạo diễn và nhóm sản xuất hiểu rõ về cách hình ảnh và hành động sẽ được trình bày trước khi bắt đầu quay.
Tham khảo thêm: Kỹ Thuật Quay Phim Cơ Bản – Cách Để Tạo Nên Những Cảnh Quay Hấp Dẫn
Những nội dung cần có trong kịch bản phân cảnh
Những nội dung cần có trong kịch bản phân cảnh:
- Số thứ tự cảnh quay và thời lượng: Dùng để xác định sự liên kết giữa các cảnh quay và đảm bảo rằng video diễn ra theo trình tự logic.
- Bối cảnh: Mô tả nơi diễn ra hành động, giúp nhà làm phim kiểm soát môi trường quay và thiết lập câu chuyện.
- Bố cục: Chú trọng vào cách sắp xếp yếu tố tạo hình để tạo ra không gian hài hòa và thể hiện rõ nội dung. Một số bố cục phổ biến thường được sử dụng là: Cân bằng và đối xứng, tiền cảnh và hậu cảnh, sáng tối, màu sắc, khuôn hình (chặt chẽ và lỏng lẽo),…
- Đạo cụ: Quy định vật dụng và đối tượng xuất hiện trong khung hình, giúp xây dựng không gian và môi trường phù hợp cho cảnh quay.
- Cỡ cảnh (khoảng cách máy quay): Xác định cách người xem nhìn thấy cảnh quay, từ toàn bộ khung hình đến cận cảnh chi tiết. Các kiểu cỡ cảnh phổ biến có thể kể đến như: Viễn cảnh (XLS), toàn cảnh (LS), trung cảnh xa (MLS), trung cảnh (MS), trung cận cảnh (MCU), cận cảnh (CU), đặc tả (XCU),…
- Góc máy: Quyết định cách máy quay đặt vị trí so với đối tượng, tác động đến cảm nhận và ý nghĩa của cảnh quay. Những góc máy phổ biến có thể kể đến là: Góc máy thấp (Low angle), góc máy cao (High angle), góc máy mặt ngang (Eye-level angle), góc máy nghiêng (Dutch angle),…
- Chuyển động máy: Sử dụng các phương pháp như pan, tilt, zoom, dolly, và tracking shot để tạo hiệu ứng chuyển động độc đáo và hấp dẫn.
- Hành động của nhân vật: Thể hiện vị trí và chuyển động của nhân vật, cung cấp thông tin về mối quan hệ và củng cố chủ đề của video.
- Lời thoại và âm thanh: Lời thoại kèm theo giọng điệu và âm thanh giúp truyền đạt thông điệp, tạo cảm xúc và tăng tính tương tác. Ví dụ: [Anh shipper]: Trời mưa quá, bạn xuống nhanh nhận hàng giúp mình với ạ (giọng thúc giục).
- Ghi chú: Cung cấp thêm thông tin và hướng dẫn cho đạo diễn, biên kịch, và các thành viên trong đoàn phim.
Cách viết kịch bản phân cảnh dễ hiểu
Việc viết kịch bản phân cảnh không chỉ là việc diễn đạt ý tưởng mà còn là nghệ thuật kể chuyện một cách mạch lạc và cuốn hút. Khi kết hợp sự đơn giản và chính xác, kịch bản phân cảnh trở nên dễ hiểu và hấp dẫn đối với mọi độc giả. Dưới đây là một số cách để viết kịch bản phân cảnh dễ hiểu:
- Mô tả hình ảnh chi tiết: Thay vì sử dụng ngôn ngữ phức tạp, hãy mô tả hình ảnh một cách chi tiết và sáng tạo. Ví dụ: “Trong khu rừng tĩnh lặng, ánh nắng mặt trời xuyên qua lớp lá xanh mịn, tạo nên bức tranh tự nhiên huyền bí.”
- Sử dụng ngôn ngữ đồ họa : Sử dụng từ ngữ mà người đọc có thể hình dung dễ dàng, như “góc máy chậm”, “travelling shot”, để mô tả cách quay phim cụ thể. Ví dụ: “Quay chậm từ góc độ thấp để tạo cảm giác hùng vĩ cho khán giả.”
- Chú ý đến luồng câu chuyện: Hãy sắp xếp kịch bản theo trình tự logic, từ cảnh này đến cảnh khác một cách mạch lạc và dễ theo dõi. Ví dụ: “Cảnh mở đầu bắt đầu với nhân vật chính đang lang thang trong đêm, tạo bối cảnh cho sự hồi tưởng sau này.”
- Kiểm soát ngôn ngữ: Tránh sử dụng ngôn ngữ phức tạp hoặc không cần thiết, giữ cho câu văn ngắn gọn và dễ hiểu. Ví dụ: “Miêu tả chi tiết cảnh quay bằng ngôn từ súc tích, tránh những từ ngữ phức tạp không cần thiết.”
- Chú ý đến luồng hình ảnh: Đảm bảo rằng các cảnh được kể chuyện một cách hợp nhất và dễ theo dõi. Ví dụ: “Mỗi cảnh nên liên kết tự nhiên với cảnh tiếp theo, giúp khán giả theo dõi câu chuyện một cách mạch lạc.”
Những kỹ năng cần có đối với người viết kịch bản phân cảnh
Việc viết kịch bản phân cảnh đòi hỏi những kỹ năng cụ thể để truyền đạt ý tưởng một cách hiệu quả. Những kỹ năng quan trọng mà một storyboard artist cần có là:
- Sáng tạo: Có khả năng tạo ra những ý tưởng mới và độc đáo để làm cho câu chuyện phát triển một cách hấp dẫn.
- Viết lách tốt: Sử dụng ngôn ngữ mạch lạc, chính xác để truyền đạt ý nghĩa một cách rõ ràng. Đi kèm đó là biết cách sử dụng từ ngữ sáng tạo, mô tả một cách sinh động để đưa người đọc vào thế giới của câu chuyện.
- Tư duy logic: Biết cách xây dựng một cấu trúc kịch bản có logic, từ sự giới thiệu, phát triển tới đỉnh điểm và giải quyết.
- Diễn đạt cảm xúc tốt: Biết cách sử dụng từ ngữ và mô tả để truyền đạt cảm xúc của nhân vật một cách mạnh mẽ và chân thực.
Mẫu kịch bản phân cảnh chuẩn nhất
Dưới đây là một mẫu kịch bản phân cảnh có định dạng chuẩn:
Tham khảo thêm: Học Biên Kịch Ở Đâu? Các Tiêu Chuẩn Quan Trọng Khi Chọn Khóa Học Biên Kịch
Như vậy, thông tin trên đã giải đáp chi tiết về kịch bản phân cảnh là gì cũng như những quy tắt khi thực hiện. Có thể thấy rằng kịch bản phân cảnh đòi hỏi sự chú ý đến nhiều quy tắc cơ bản để xây dựng một câu chuyện hấp dẫn và sống động. Sự sáng tạo và kỹ năng trong việc xây dựng những khung cảnh sống động là chìa khóa để làm cho mỗi phân đoạn trở nên đặc sắc.
