Thiết kế bối cảnh được biết đến như là một quá trình sáng tạo tổng thể, nơi các ý tưởng, màu sắc, ánh sáng và cảm xúc hòa quyện với nhau. Điều này giúp tạo nên một thế giới riêng, độc đáo cho từng bộ phim và kết nối gần hơn với khán giả. Vậy thiết kế bối cảnh trong phim là gì? Cách thiết kế bối cảnh cho từng bộ phim diễn ra như thế nào?
Thiết kế bối cảnh mang đến những cảnh quay độc đáo
Thiết kế bối cảnh là gì?
Thiết kế bối cảnh là một công việc cực kỳ quan trọng đối với các đoàn làm phim trong việc tạo nên những bộ phim chất lượng. Người làm công việc thiết kế bối cảnh đòi hỏi sự chuyên sâu trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu để tạo nên ý tưởng độc đáo cho phim. Vậy thiết kế bối cảnh là gì?
Thiết kế bối cảnh (hay còn gọi scenography, stage design hoặc set design) là một bước quan trọng trong quá trình sản xuất phim giúp chuyển hóa các ý tưởng từ kịch bản thành hiện thực bằng cách sử dụng bối cảnh, đạo cụ, trang phục và nhiều yếu tố khác.
Người làm công việc này được gọi là Production Designer (nhà thiết kế bối cảnh), không chỉ tạo ra không gian vật lý mà còn kịch bản hóa ý tưởng, sắp xếp không gian, chọn lựa màu sắc để hỗ trợ mục đích nghệ thuật, làm nổi bật câu chuyện và tình cảm của nhân vật. Mỗi chi tiết đều có ý nghĩa và đóng góp vào câu chuyện chung.
Tham khảo thêm: Trailer Là Gì? Lưu Ý Khi Làm Trailer Phim Cho Dự Án Điện Ảnh
Những khía cạnh quan trọng của thiết kế bối cảnh
Thiết kế bối cảnh không chỉ là việc tạo ra không gian hấp dẫn, mà là nghệ thuật của sự kết hợp và sáng tạo. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến tâm trạng, tinh thần và bầu không khí của toàn bộ tác phẩm, làm cho câu chuyện trở nên sống động và gần gũi với khán giả. Dưới đây là những khía cạnh quan trọng của việc làm thiết kế bối cảnh.
Set Design – Tạo môi trường hoàn hảo
Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của thiết kế bối cảnh là khả năng thiết kế và xây dựng môi trường vật lý cho phim. Production Designer phải sáng tạo ra không gian vững chắc, đáng tin cậy, góp phần hỗ trợ câu chuyện và tạo nên mạch cảm xúc tự nhiên. Bối cảnh không chỉ định rõ địa điểm và thời đại của câu chuyện mà còn góp phần xây dựng tâm trạng và không khí toàn bộ tác phẩm.
Ví dụ như phim The Grand Budapest Hotel (2014), Adam Stockhausen và Set Decorator Anna Pinnock đã tạo nên một môi trường độc đáo với không gian lớn, màu sắc tươi tắn, và kiến trúc độc đáo. Từ các phòng nghỉ xa hoa đến những khu vực công cộng, set design trong “The Grand Budapest Hotel” không chỉ là nền cho câu chuyện mà còn là một phần quan trọng của trải nghiệm xem phim.
Đạo cụ – Lựa chọn & sắp xếp các đối tượng phù hợp
Đạo cụ là những đồ vật xung quanh nhân vật, không thể thiếu trong câu chuyện và cần phải được chọn lựa một cách kỹ lưỡng. Production Designer chịu trách nhiệm lựa chọn đạo cụ phù hợp với câu chuyện, thời gian và đặc điểm của nhân vật. Vị trí và cách diễn viên tương tác với đạo cụ có thể tiết lộ nhiều điều về tính cách và quá khứ của họ.
Ví dụ như series Pirates of the Caribbean, đạo cụ được sử dụng không chỉ để tạo ra không gian của một thế giới cướp biển mà còn để thể hiện tính cách của các nhân vật. Chiếc rương cá nhân của Jack Sparrow không chỉ là một vật phẩm quen thuộc mà còn là biểu tượng của tính cách độc lập và phiêu lưu.
Trang phục phù hợp, chân thực
Production Designer đảm bảo trang phục của nhân vật chân thực, chỉn chu và phù hợp với thế giới của câu chuyện. Trang phục không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn là phản ánh xuất xứ, địa vị xã hội, tính cách và nghề nghiệp của nhân vật. Khi trang phục chính xác, chân thực và đẹp mắt, khán giả không chỉ nhìn thấy diễn viên mà còn nhìn thấy nhân vật.
Ví dụ như trong phim The Great Gatsby (2013), trang phục được thiết kế bởi Catherine Martin đưa khán giả trở lại thập niên 1920 với sự xa hoa và lộng lẫy. Các bộ trang phục không chỉ phản ánh xuất xứ và địa vị xã hội mà còn là biểu tượng của sự hoang dã và đổi mới trong thời kỳ Jazz Age.
SFX và VFX – Nâng cao chất lượng hình ảnh
Hiệu ứng đặc biệt (SFX) là sự kết hợp của nhiều kỹ thuật và phương tiện để tạo ra các hiện tượng thực tế trên màn ảnh. Từ việc tạo ra ngọn lửa rực cháy, các hiệu ứng nước mưa, đến những cảnh hành động ngoạn mục, SFX đưa khán giả vào một thế giới đồng cảm với sự hấp dẫn và đôi khi là kinh ngạc.
Ví dụ phim Avatar (2009), SFX đã làm nổi bật thế giới Pandora tạo ra những sinh vật và cảnh đẹp vô cùng ấn tượng. SFX không chỉ làm cho các yếu tố vật lý trở nên thực tế mà còn thể hiện những khía cạnh tâm lý và tình cảm của nhân vật.
Còn hiệu ứng hình ảnh (VFX) là sự kết hợp của nghệ thuật số và công nghệ máy tính để tạo ra các hình ảnh và cảnh quay mà không thể tồn tại trong thế giới thực. Điều này bao gồm việc tạo ra các quá trình phức tạp như quay cảnh chiến đấu giữa những sinh vật huyền bí, hay thậm chí là xây dựng toàn bộ thế giới mới.
Ví dụ phim Inception (2010) của Christopher Nolan. Nhờ vào VFX, những cảnh đôi khi bất khả thi trong thế giới thực như việc đảo ngược thành phố hay tạo ra không gian ảo đều trở nên có thể. Điều này mở ra không gian sáng tạo không giới hạn.
Tham khảo thêm: Học Kỹ Xảo Điện Ảnh Ở Đâu? Những Loại Hình VFX Phổ Biến
Vai trò của thiết kế bối cảnh với dự án phim
Thiết kế bối cảnh không chỉ đơn thuần là một phần của quá trình sản xuất phim mà còn là nền tảng quan trọng giúp xây dựng và định hình một tác phẩm điện ảnh. Dưới đây là những điểm quan trọng về vai trò của thiết kế bối cảnh trong một dự án phim:
- Tạo chiều sâu cho kết cấu bộ phim: Thiết kế bối cảnh không chỉ là việc đặt đẹp mắt các phong cách khác nhau mà còn là cách để bổ sung chiều sâu và kết cấu cho câu chuyện. Quá trình này giúp tác phẩm trở nên phong phú hơn, đa chiều và cuốn hút đối với khán giả.
- Thổi hồn vào câu chuyện: Bối cảnh không chỉ là nền, mà là một phần của “hồn” của câu chuyện. Từ những chi tiết nhỏ nhất đến không gian lớn, thiết kế bối cảnh đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt cảm xúc, tâm trạng và bầu không khí của tác phẩm.
- Đảm bảo logic mạch lạc cho phim: Sự nhất quán trong thiết kế bối cảnh giúp tạo ra một thế giới mạch lạc và logic. Khán giả có thể tận hưởng câu chuyện mà không phải đối mặt với những gián đoạn hay mâu thuẫn về mặt hình ảnh hay không gian.
- Tạo sự tương tác giữa nhân vật & môi trường: Thiết kế bối cảnh không chỉ là bức tranh tĩnh mà còn là nền động của các nhân vật. Cách nhân vật tương tác với không gian xung quanh họ có thể tiết lộ nhiều về tính cách, quá khứ và động cơ của họ.
Nhà thiết kế bối cảnh làm gì khi thực hiện dự án phim?
Dưới đây là những công việc quan trọng của nhà thiết kế bối cảnh trên phim trường:
Nghiên cứu & tìm kiếm dữ liệu cần thiết
Trước khi bắt đầu thiết kế, nhà thiết kế bối cảnh phải đầu tư thời gian nghiên cứu và tìm tòi về nội dung chủ đạo của bộ phim. Họ cần hiểu sâu về thời đại, địa điểm, và bối cảnh tâm lý của câu chuyện để có thể tạo ra không gian phù hợp và sáng tạo.
Làm việc với đạo diễn & các bộ phận liên quan
Họ không chỉ đơn độc làm việc, mà phải tương tác chặt chẽ với đạo diễn và các nhóm thiết kế khác như sân khấu, phục trang, ánh sáng. Việc này giúp đảm bảo sự nhất quán và hài hòa giữa các yếu tố khác nhau của bộ phim.
Lên sơ đồ & kế hoạch chi tiết
Điều này bao gồm sơ đồ mặt bằng cơ bản, sơ đồ tổng hợp, và sơ đồ mặt cắt để hiển thị không gian và chi tiết cụ thể của cảnh quay.
Thiết kế & dựng chi tiết bối cảnh
Nhà thiết kế bối cảnh phải có khả năng chuyển đổi ý tưởng trên giấy thành không gian thực tế. Họ thường làm việc với đội ngũ thiết kế và kỹ thuật để xây dựng và dựng chi tiết như cảnh đồ, nội thất, và môi trường xung quanh.
Dựng & chỉnh sửa bối cảnh
Trong quá trình thực hiện dựng, nhà thiết kế bối cảnh không chỉ đứng từ xa mà còn tham gia trực tiếp để đảm bảo rằng mọi chi tiết đều đúng như ý tưởng ban đầu và thỏa mãn sự đòi hỏi của đạo diễn.
Chăm sóc màu sắc & hiệu ứng
Không chỉ giữ cho bối cảnh đẹp mắt, nhà thiết kế bối cảnh còn chịu trách nhiệm về việc chăm sóc chi tiết màu sắc và ánh sáng để tạo nên không khí và cảm xúc phù hợp với tình tiết của câu chuyện.
Linh hoạt khắc phục, chỉnh sửa khi cần thiết
Trong quá trình quay phim, có thể có những thay đổi và điều chỉnh. Nhà thiết kế bối cảnh cần nhanh chóng và linh hoạt để khắc phục vấn đề và thích ứng với các yêu cầu thay đổi của đội ngũ sản xuất.
Tham khảo thêm: Gaffer Là Gì? Công Việc Của Những Gaffer Trong Đoàn Phim
4 kỹ năng cần thiết để đối với người làm việc thiết kế bối cảnh
- Quản lý thời gian & ngân sách: Người làm thiết kế bối cảnh phải là những quản lý xuất sắc. Họ không chỉ phải thiết kế không gian một cách sáng tạo mà còn phải đảm bảo rằng mọi chi tiêu và tiến độ đều được kiểm soát.
- Xây dựng bối cảnh: Khả năng xây dựng không gian theo ý tưởng là một kỹ năng quan trọng. Người làm thiết kế bối cảnh phải hiểu về cấu trúc và quy trình xây dựng. Bất kỳ ý tưởng nào cũng cần phải được chuyển đổi thành không gian vật lý.
- Kỹ năng sáng tạo: Đưa ra ý tưởng và thiết kế cho bối cảnh là một phần quan trọng của công việc. Sự sáng tạo và kiến thức vững về thiết kế là yếu tố quyết định sự thành công. Bối cảnh cần phải không chỉ hỗ trợ câu chuyện mà còn phản ánh tính cách và cảm xúc của nhân vật.
- Kỹ năng quản lý dự án: Người làm thiết kế bối cảnh thường là lãnh đạo của một nhóm chuyên gia. Quản lý dự án là khả năng cần thiết để đảm bảo sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận khác nhau của đội ngũ sản xuất.
Trong thế giới điện ảnh, thiết kế bối cảnh đóng một vai trò không thể phủ nhận trong việc chuyển tải câu chuyện và hòa mình vào thế giới của nhân vật. Với sự sáng tạo và chuyên nghiệp, họ có thể biến những ý tưởng trên giấy thành hiện thực trên màn ảnh và làm cho không gian trở thành một phần quan trọng trong câu chuyện điện ảnh. Tham khảo thêm thông tin liên quan tại filmmaking.vn!
